در این مقاله در 4 مرحله، موفق به نوشتن یک OKR کاملا مشخص برای کارتان خواهید شد. OKR یک روش برنامه ریزی آبشاری ( از کل به جزء) است. بسیاری در زمینه ی اجرای عملی OKR به مشکل می خورد، زیرا نوشتن اهداف و نتایج کلیدی، به خودی خود یک برنامه الزام آور عملی را به شما معرفی نمیکند. این مهم است که دقیقا چه کار (فعالیت) هایی، توسط چه کس (یا کسانی) و در چه زمانی باید انجام شود تا به نتایج کلیدی و در نهایت اهداف تعیین شده نائل گردید. بر همین اساس روش OKRIA با نگاهی از کل به جز تمام نیاز شما و تیمتان به یک روش برنامه ریزی مشخص OKR را برطرف میکند. دقت کنید که در این روش ممکن است شما برخی مراحل را حذف و یا تلفیق کنید، این به نبوغ مدیریتی شما بستگی دارد که چگونه OKRIA را پیاده سازی میکنید. در ضمن این یک روش دستی برای اجرای OKR است. امروزه نرم افزارها و سامانه های مجازی بسیاری در زمینه اجرای OKR به کسب و کارها خدمت رسانی می کنند. که با برقراری ارتباط مجازی میان افراد تیم و اهداف و نتایج کلیدی تعریف شده و همچنین محاسبه هوشمند درصد پیشرفت، دیگر نیاز شما به ماشین حساب و فرمول های ریاضی را برطرف می کند.
OKRIA یک روش برای برقراری ارتباط بین تمام سطوح سازمان است، با مشخص کردن اهداف و نتایج کلیدی و سپس پروژه ها و فعالیت های لازم، از جزئی ترین تا کلی ترین قسمت کاری سازمان شما را برنامه ریزی می کند و یک ارتباط منقطی میان چشم انداز ها و فعالیت ها شکل می دهد.
در اجرای این فرایند به 4 بوم نیاز داریم:
1.بوم اهداف
2. بوم نتایج کلیدی
3. بوم پروژه ها
4. بوم فعالیت ها
در این زمینه نیاز است که ابتدا در جلسه ای مدیران رده بالای سازمان شما در مورد اهداف و نتایج کلیدی به توافق برسند، سپس بوم اهداف و نتایج کلیدی تکمیل شده، در جلسه دیگری مدیران رده متوسط در مورد نتایج کلیدی و پروژه ها به جمع بندی رسیده و بوم آن را تهیه کنند. و در نهایت اعضای تیم های شما با بوم فعالیت ها آشنا شده و نسبت به ان توجیه شوند.همچنین لازم است که در فواصل زمانی منظم با توجه به میزان پیشرفت و نظرات جدیدی که ارائه میشود، در جهت تسریع رسیدن به اهدافتان بوم ها را نو سازی کرده یا بهبود بخشید.
اهداف، شامل مقاصد (goals) کیفی در راه رسیدن به چشم انداز هستند. و نتایج کلیدی عبارت است از شواهد کمی مبنی بر تکمیل اهداف. هنگامی که این دو کنار هم قرار بگیرند، ما قادریم مقاصدی معین کرده و شواهدی برای دستیابی به آن ها ارائه کنیم. در اینجا قالبی برای ایجاد اهداف و نتایج کلیدی به شما ارائه می شود که همچنان روحیه خلاقیت و کار تیمی را هم حفظ می کند.
بوم اهداف از بخش هایی تشکیل شده است، شما با همکاری هر بخش را برای رسیدن به اهداف پر می کنید. بوم اهداف برای کمک به شما در جهت ساختن اهداف مختصر و مفید با ویژگی های زیر ایجاد شده است:
برای آشنایی با بوم اهداف، قسمت های مختلف آن را جداگانه شرح می دهیم.
باید چشم انداز، یا هدف متعالی سازمان یا تیم خود را بنویسید. چشم انداز باید واجد 4 ویژگی زیر باشد:
1. مختصر و مشخص
2. قابل درک
3. جاه طلبانه
4. هدفمند و راه نما
اگر چشم انداز سازمانی شما گسترده است، توصیه می کنیم با یک چشم انداز یک ساله طبق برنامه ریزی استراتژیک شروع کنید که به سمت یک موضوع یا ابتکار اصلی (مثلاً تحول دیجیتال) هدایت می شود. این چشم انداز به عنوان ستاره شمالی ما در نوشتن اهداف عمل می کند و این اولین بخش است که در بوم اهداف خود تکمیل می کنیم.
مثال:
اگرچه ممکن است چشم انداز شما طولانی مدت باشد، ولی تخمین یک تاریخ دست یابی برای آن در تعیین اولویت بندی و تاریخ دسترسی اهدافتان به شما کمک خواهد کرد.
مثال:
اولین ستون، ستون فعالیت ها است. در این ستون باید کار هایی که باید انجام شود تا به سمت چشم انداز حرکت کنید را بنویسید. این فعالیت ها معمولا به شکل فعل نوشته می شوند و بهتر است کنشگرا و عملی باشند زیرا در این صورت در نوشتن اهداف بسیار موثر تر هستند.
مثال:
در ستون دوم خصوصیت هایی از کسب و کارتان قرار می گیرند که برای رسیدن به چشم انداز تعریف شده، باید دستخوش تغییر شوند.
مثال:
در ستون سوم، محلی است که ما تغییر مورد نیاز برای فعالیتمان در راستای کانال گفته شده را بیان میکنیم. (یا تغییر لازم برای فعالیت مورد نظر در کانال مربوطه)
تغییرات معمولا به شکل صفت یا قید هستندکه هریک از موارد زیر را توصیف میکنند:
مثال:
در نهایت در ستون چهارم تاریخ دست یابی ذکر می شود. تاریخ دست یابی باید یک تاریخ مشخص، یا یک بازه استراتژیک که در نوشتن اهداف به آن توجه می شود، باشد.در سطح شرکت ها، معمولا اهداف سالانه هستند. با این حال بسته به تاریخ هدف چشم انداز ممکن است آهنگ شما متفاوت باشد.
مثال:
تا 15 شهریور 1402
تا زمستان 1400
اکنون به مرحله جمع بندی و نوشتن اهداف رسیده ایم. در این مرحله طبق فرمول زیر اهداف نوشته می شود. و سپس باید آن ها را خلاصه سازی کنید:
برای درک بهتر این فرایند یک بوم را به عنوان مثال تکمیل می کنیم:
تا سه ماهه چهارم سال 2021 مشتریان را به محصول خود ترغیب کنیم
فعالیت | کانال | تغییر | تاریخ هدف |
پیام رسانی،ارتباطات | رسانه های اجتماعی، ایمیل، بلاگ | بازخورد مثبت بیشتر. | سه ماهه دوم |
طراحی، توسعه و ارائه محصول | معرفی محصول به مشتریان | دلپذیرتر | اسپرینت 6 |
خدمات مشتری، پشتیبانی | پورتال پشتیبانی | سازگار بودن | اول ژوئن 2020 |
اهداف:
اما نکته ای که وجود دارد، اهداف نیاز به خلاصه نویسی و مختصر سازی دارند، تا کوتاه، قابل به یادآوری و موثرتر باشند. بنابراین اهداف گفته شده به صورت زیر نوشته می شوند:
در شرایط مناسب، جملات کوتاه و متقن می تواند بسیار موثر باشد. با این حال، برای برخی از شرکتها، ممکن است انتزاعی باشند و اعضای تیم را سردرگم کند. به راحتی می توانید تعادل مناسبی از جزئیات را در اهداف خود بر اساس فرهنگ سازمانی خود ایجاد کنید.
اگر روند گفته شده را دنبال کرده باشید، اکنون 3تا5 هدف قوی در دست دارید. در ادامه برای هر یک از اهداف 3 تا 5 نتیجه کلیدی تعریف خواهیم کرد. اکنون برای انتقال از اهداف به نتایج کلیدی، سه نکته مهم زیر را بیان می کنیم.
بوم نتایج کلیدی ساز و کاری شبیه به بوم اهداف دارد. مجددا با برنامه ریزی کارگاه، و برگزاری جلسه طوفان فکری و ترکیب مطالب، به نتایج کلیدی نائل خواهید گشت. به ازای هر هدف یک بوم جداگانه ی نتایج کلیدی شکل خواهیم داد . نتایج کلیدی باید واجد شرایط زیر باشند:
اکنون بوم نتایج کلیدی را ملاحظه میکنیم
اولین قسمت بوم نتایج کلیدی، یکی از همان اهدافی است که در بوم قبل ایجاد نموده اید. هدف در اصل مفهومی کیفی است که مطلوبیت مورد انتظار ما را توصیف می کند.
مثال:
در ادامه با قراردادن مطالب مناسب در ستون های بوم، هر سطر مبین یک نتیجه کلیدی خواهد بود. به تشریح ستون های 5 گانه بوم نتایج کلیدی می پردازیم.
در ستون اول، یک معیار سنجش (سنجه) کلیدی قرار میگیرد. سنجه های کلیدی مقادیر کمی در مورد کسب و کارتان هستند، معیار هایی که برای اندازه گیری سطح عملکرد کسب و کار (سازمان) شما استفاده می شوند:
مثال:
سوالات کلیدی:
سنجه های کلیدی شما، ممکن است مختص کسب و کار یا سازمان خودتان باشد، یا یک شاخص عمومی صنعت مورد فعالیتتان باشد. این مهم است که سنجه هایی را شناسایی کنید که تغییر کیفی مشخص شدهدر هدف شما را با مقادیر کمی بسنجد. برای مثال ممکن است میزان درامد اهمیت چندانی در بررسی میزان رضایت مشتری نداشته باشد. در حالی که ممکن است برای تعیین دقیق و درست سنجه های کلیدی برای اهدافتان، نیاز به مطالعات بیشتر داشته باشید، ولی این قدرتمندی OKR است که شما باید درک کمی خود را از خصوصیات کیفی کسب و کارتان بالا ببرید. و این در دست یابی به چشم اندازتان بسیار تاثیر گذار است.
در ستون جهت، شما جهت (نوع) تغییر سنجه کلیدی نسبت به مقدار کنونی را بیان می کنید. در این راستا، 4 نوع تغییر تعریف شده است، که پیشنهاد ما این است که به آن پایبند باشید.
سوالات کلیدی:
در ستون سوم تغییر مورد نظر برای سنجه را مینویسیم. که شامل مقدار شروع، مقدار هدف و جهت تغییر است.
مثال:
سوالات کلیدی:
در ستون چهارم تاریخ مشخص یا یک دوره استراتژیک را برای شکل دادن نتیجه کلیدی قرار می دهیم.
تاریخ تعیین شده برای نتیجه کلیدی باید قبل تر از تاریخ اهداف باشد، چرا که نتایج کلیدی پیش زمینه اهداف هستند. اگرچه می توان زمان نتایج کلیدی را به صورت تکرار پذیر، کوتاه تر از اهداف یا به هر نوع دیگر تعریف کرد، اما معمولا گفته می شود که زمان های تعیین شده در این بوم با بوم اهداف منطبق باشد.
مثال:
تا اول شهریور 1405
تا سه ماهه اول 1403
آخرین ستون بوم، نتایج کلیدی است. نتایج کلیدی را نیز مانند اهداف با استفاده از فرمول هایی خواهیم ساخت، با توجه به انواع جهت های گفته شده می توان فرمول های زیر را برای نتایج کلیدی معرفی کرد:
کاهش {سنجه} از {مقدار اولیه} به {مقدار هدف} تا {تاریخ هدف}
افزایش {سنجه} از {مقدار اولیه} به {مقدار هدف} تا {تاریخ هدف}
حفظ {مقدار هدف} از { سنجه} تا {تاریخ هدف}
دستیابی به {مقدار هدف} از {سنجه} تا {تاریخ هدف}
مثال زیر راهنمای خوبی برای کنار هم گذاشتن اجزای فرایند بالا است:
هدف و تاریخ: ارتباط مثبت در نقاط دسترسی بازار تا سه ماهه دوم
سنجه | جهت | تغییر | تاریخ |
نرخ اشتراک ایمیل | حفظ | 20 درصد | سه ماهه دوم |
احساسات اجتماعی مثبت | افزایش | از 10 درصد به 25 درصد | سه ماهه دوم |
NPS | دست یابی | به 60 | سه ماهه سوم |
نتایج کلیدی:
اکنون اهداف شما کاملا تعیین شده است. و شما 3 تا 5 OKR در دست دارید. اما اینها تنها اهداف کمی و کیفی شما هستند. پس از این، شما نیاز دارید که بدانید برای رسیدن به این اهداف نیاز به انجام چه کارهایی دارید. اینجا جاییست که OKRIA وارد عمل می شود. قبل از اینکه وارد فاز بعدی شویم، یک نکته مهم را یاداور می شویم، مراقب باشید که در تله ی اجرا گیر نکنید، اینها اهداف هستند، تغییر مد نظر است نه نحوه ی اجرا و وظایف! اهداف و نتایج کلیدی با هر خصوصیتی، باید حول تغییر شکل گرفته باشند، نه صرفا تکمیل و انجام شدن. در ادامه با معرفی بوم های مربوط به پروژه ها (initiatives canvas) و فعالیت ها (Activities canvas) مباحث اجرایی و مربوط به تکمیل کار را تشریح خواهیم کرد.
پس از اینکه اهداف و نتایج کلیدی مشخص گردید اکنون باید بدانیم چگونه به سمت آن ها حرکت کنیم. Initiatives در واقع پروژه هایی هستند که برای رسیدن به نتایج کلیدی باید انجام شوند. و Activities یا فعالیت ها در اصل کارهایی هستند که جهت انجام پروژه ها تعریف میگردد. مشابه قبل، دو بوم برای پروژه ها و فعالیت ها تعریف و قسمت های مختلف آنرا توضیح خواهیم داد. نکته ای که باید توجه داشت این است که ما با یک فرایند مدیریت پروژه معمولی مواجه نیستیم بلکه هدف ایده پردازی در مورد راه حل های دست یابی به اهداف و حرکت در مسیر نتایج کلیدی است.
همانند اهداف و نتایج کلیدی در اینجا نیز یک بوم با طراحی شبیه به انچه قبلا دیده اید وجود دارد. که از طریق طوفان فکری و تفکر جمعی، کل پروژه های ابتکاری تعریف می شوند و در جهت رسیدن به نتایج کلیدی ما را راهنمایی می کنند. این پروژه های ابتکاری باید چهار ویژگی داشته باشند:
همانند بوم های قبلی، برای هر نتیجه کلیدی چند پروژه تعریف می شود. اما این امکان وجود دارد که یک پروژه پیش زمینه چند نتیجه کلیدی باشد. پس در این مورد نمی توان گفت که پروژه ها منحصر به فرد هستند. بوم پروژه ها و قسمت های مختلف آن را نگاه کنید!
از بوم قبلی، نتایج کلیدی یک به یک در بالای بوم های پروژه قرار میگیرند. این یک اتفاق خوب است که می توانیم با استفاده از معیار های سنجش در نتایج کلیدی پروژه های خود را بسنجیم. همچنین تاریخ دست یابی ما را در تعیین تاریخ پروژه ها کمک خواهد کرد.
مثال:
اکنون به توضیح جداگانه ستون ها می پردازیم. همانند بوم های قبلی، هر سطر شکل دهنده یک پروژه است و ستون ها مولفه های شکل گیری پروژه را فهرست می کنند.
اولین ستون از راست، کانال ها، در این قسمت، کانال هایی قرار میگیرند که در مسیر رسیدن به نتیجه کلیدی، باید تغییر، یا توسعه داده شوند. همانطور که از بوم اهداف به یاد می آورید، یک کانال ممکن است هر نقطه تماس، محصول، فرآیند یا ابزار خاصی باشد که افراد در آن درگیر هستند. یک کانال منطقه هدف پروژه ما را بیان می کند.
مثال:
سوالات کلیدی:
در ستون دوم ما ویژگی خاص کانالی که از طریق آن می خواهیم به نتیجه کلیدی برسیم را قرار می دهیم. یک خصوصیت، به طور کلی یک جزء، بخش یا ویژگی کانال است.
مثال:
سوالات:
وقتی صحبت از کانال ها می کنیم در اصل بزرگ (ماکرو) فکر میکنیم، به مثال ها توجه کنید: نقاط دسترسی، زنجیره ها... اما وقتی در مورد خصوصیت ها بحث میکنیم کوچکتر (میکرو) فکر می کنیم. مانند گام ها، کلیک ها، تغییرات... در اصل هدف رسیدن به نتایج کلیدی است اما این مهم است که دقیقا مشخص کنید چه مفهوم کوچتری از یک مفهوم بزرگتر باید درگیر شود.
در این ستون، قسمت ها، دسته ها یا بخش هایی که تحت تاثیر این پروژه قرار میگیرند را مشخص میکنید.
چه کسی هدف خروجی این پروژه است؟
مثال:
سوالات کلیدی:
در نهایت، در ستون آخر، تاریخ هدف برای این پروژه را تعریف می کنیم. این نکته مهم است که اهداف و نتایج کلیدی خود را در نظر بگیریم، تا اطمینان حاصل کنیم که تاریخ تکمیل پروژه ما با آن ها هماهنگ است. این تاریخ احتمالاً باید دقیق تر از یک سه ماهه تعریف شود.
مثال:
در ستون آخر با ترکیب ستون های قبلی، پروژه ها را شکل می دهیم. از رابطه زیر بهره ببرید:
{خصوصیت} {کانال} برای {بخش بندی} در {تاریخ دست یابی} به اتمام برسد.
مثال زیر نحوه تکمیل بوم و ساخت پروژه را شرح می دهد:
نتیجه کلیدی و تاریخ:
تا سه ماهه دوم نرخ اشتراک ایمیل از 5% به 15% افزایش یابد
کانال | خصوصیت | دسته بندی | تاریخ دست یابی |
خبرنامه ماهانه | مطالب به روز شده | اعضا | 31ژانویه |
Mailchimp | قالب های جدید | مدیران بازاریابی | 31ژانویه |
وبلاگ | استراتژی سرمقاله | مشترکین میانسال | 15فوریه |
پروژه ها:
اکنون شما باید برای هر نتیجه کلیدی 3 تا 5 پروژه تعریف کرده باشید. در مرحله بعدی، بوم فعالیت ها را شرح و بسط خواهیم داد.
همانند سه بخش قبل، در این بخش نیز برای هریک از پروژه های ابتکاری، یک بوم فعالیت شکل می دهیم. در واقع فعالیت ها کارکرد ها (وظایف، کارها، فرآیند ها)ی خاصی است که باید در اجرای پروژه انجام دهید. در اینجا نیز برای فعالیت ها خصوصیاتی وجود دارد:
فعالیت های ما وظایف یک باره با تاریخ انقضا نیستند، آن ها کارکردها(توابعی) از کسب و کار هستند که بطور مداوم در حال کار کردن هستند. پروژه ها دارای تاریخ انقضا هستند، اما فعالیت ها خیر، ما برای تکمیل یک پروژه، فعالیت ها را انجام می دهیم و هنگامی که این پروژه تمام شد، فعالیت ها به پروژه های بعدی اختصاص می یابند.
بوم فعالیت ها را ملاحظه کنید:
در بالای بوم، پروژه و تاریخ هدف آنرا قرار می دهیم برای هریک از پروژه ها کل فعالیت های مورد نیاز جهت انجام آنرا لیست خواهیم کرد.
مثال:
اگرچه میتوان دقیقا همان خصوصیتی که در پروژه تعریف شده را در اینجا قرار داد ولی، بعضا ویژگی های مختلف ان خصوصیت توسط منابع مختلف انجام می شود و در این بخش می توان انرا جدا سازی و مشخص نمود.
مثال:
سوالات مطروحه:
در ستون دوم، منابعی را مشخص میکنیم که در راستای انجام فعالیت برای پروژه مورد نظر درگیر می شوند. منابع می توانند فرد، افراد، تیم، یا... باشد. نکته مهم این است که منبع باید مسئولیت کامل این فعالیت در جهت انجام پروژه را بر عهده بگیرد.
مثال:
سوال های کلیدی:
در این ستون، اقدامی که برای خصوصیت باید انجام شود و منابع مسئولیت آن را به عهده دارند مشخص می شود. این در اصل یک وظیفه یا مسئولیت منبع مورد نظر است، یک کارکرد عادی در کسب و کار که منبع مورد نظر همواره مسئول آن است.
مثال:
سوال:
برخلاف اهداف، نتایج کلیدی و پروژه ها، در این قسمت خبری از تاریخ هدف نیست. در انجام فعالیت ها، بجای قراردادن تاریخ صریح تکمیل، تعداد دفعات انجام فرآیند یادوره استراتژیکی که این فعالیت با تاریخ هدف پروژه همسو می شود را می آوریم.
مثال:
سوالات کلیدی:
همچون بوم های قبلی، پس از تکمیل ستون های چهارگانه مولفه ها، اکنون وقت آن رسیده که ستون پنجم را تکمیل کنیم. فعالیت ها را به شکل زیر بنویسید:
مثال زیر را ببینید!
پروژه و تاریخ دست یابی:
قالب های جدید در Mailchimp برای مدیران بازاریابی تا 31 ژانویه تکمیل شود.
خصوصیت | منبع | کار | آهنگ |
طرح های قالب | طراح UI | طراحی | 40 ساعت |
کپی قالب | کپی رایتر آزاد | نوشتن | 40 ساعت |
قالب HTML | تیم توسعه | کد نویسی | اسپرینت های چابک |
قالب توسعه | تیم QA | تست | 40 ساعت |
قالب تولید | تیم بازاریابی | استقرار | کمپین های هفتگی |
تجزیه و تحلیل کمپین | تیم بازاریابی | گزارش | هفتگی |
فعالیت ها:
پس از این شما باید طی جلسات کوتاه مدتی که برگزار میکنید از پایین به بالا دست به بهبود بزنید. پیشرفت ها را بررسی کنید و کمبود ها را اصلاح کنید. با استفاده از سنجه هایی که در نتایج کلیدی تعریف کرده اید، میزان فایده فعالیت هایتان را بسنجید و برنامه ریزیتان را بهبود ببخشید.
مترجم: علی حجتی
09138744372