فرایند قالب سازی چیست؟

قالب سازی یا قالب گیری فرایند تولیدی است که با شکل دادن مواد اولیه مایع یا فرم پذیر با استفاده از یک قاب سخت (غیر فرم پذیر) به نام قالب یا ماتریس انجام می پذیرد.یا به تعبیر دیگر:قالب گیری فرایندی هست که ما در طی اون فرآیند یک ماده مایع یا ماده شکل پذیر رو با استفاده از یک چارچوب سخت به فرم دلخواهمون در میاریم

به صورت ساده تر اگه بخوام مثال بزنم ما برای اینکه ماده اولیمون رو بخواییم به قطعه نهایی تبدیل کنیم اول اونو ذوبش میکنیم و حالا با استفاده ازقالب به شکل مورد نظرمون درش میاریم

یکی از روش های قالب گیری ریخته گری در ماسه هست

که این روش حفره ای به شکل قزعه درون ماسه ایجاد می کنیم و سپس مراب رو درونش میریزیم و در نهایت وقتی قطعه سرد شد ماسه را تخریب و قطعه را از درونش بیرون می کشیم

اگر همون حفره ای که در ماسه در می آوردیم رو تو یک بلوک فلزی در بیاوریم و اون بلوک رو طوری ببریم که بعد از تزریق مواد مذاب قطعه شکل گرفته شده را بتوانیم بدون تخریب قالب از آن خارج کنیم می توانیم از آن قالب برای ریخته گری قطعات دیگر هم استفاده کنیم

به این فرایند ریخته گری ریژه می گویند

در ریخته گری ریژه فشار مذاب توسط نیروی جاذبه تامین می شود اما در بسیاری از قطعات این فشار و همچنین سرعت مذاب برای پر کردن حفره قالب کافی نمی باشد ونیاز به یک فشار و سرعت بیشتری هستیم که توسط دستگاه دایکست تامین می شود

در قالب های پلاستیک هم فشار توسط دستگاه تزریق پلاستیک تامین می گردد

تا به حال فرایند هایی که توضیح دادیم شکل دادن مواد مذاب بود

اما قالب ها فقط برای مواد مذاب استفاده می شوند و می توان برای مواد شکل پذیر هم استفاده کرد

برای مثال در فرآیند کشش عمیق ما یک شیت ورق را با فشار بسیار زیاد به یکباره به شکل قالب خود در می آوریم

در فرایند آهنگری قطعه اولیه با ضربه به شکل قالب در می آید

در فرآیند وکیوم فرمینگ شیت ورق پلاستیکی ابتدا گرم می شود تا فرم پذیری بیشتری پیدا کند و سپس در محفظه حفره خلا ایجاد می گردد تا شیت فرم قالب را به خود بگیرد

با توجه تجربه ای که در طراحی انواع قالب دارم  رعایت موارد زیر در طراحی همه آنها مشترک می باشد

-سطح جدایش:تعیین چگونگی جدا شدن قسمت های قالب به شکلی که قزعه ار بتواند از آن خارج شود

-شیب:در تصویر قطعه سمت چپ به راحتی از قطعه جدا می شود اما قطعه سمت راست یا به قالب می چسبد یا دیواره های آن آسیب می بیند

-شرینکیج:وقتی که مذاب به جامد تبدیل شود معمولا در اگثر مواد حجم آن کاهش می یابد برای مثال در آلومینیوم این کاهش حجم 1 درصد هست یعنی اگر طول حفره قالب 100 میلیمتر باشد قطعه خروجی طولی برابر 99 میلیمتر خواهد داشت.پس با توجه به جنس ماده ابعاد حفره قالب باید بزرگتر باشد